De Tohono O’Odham is een indianenstam van wie het grondgebied tussen de Verenigde Staten en Mexico ligt. Ongeveer honderd kilometer grens loopt dwars door hun reservaat. Veel Tohono O’Odham proberen te overleven als boer, maar dat is niet makkelijk omdat zij gemangeld worden tussen drugskartels aan de ene kant, en de grenspolitie aan de andere kant. Nu president Trump een muur wil bouwen door hun land zonder hen daarbij te betrekken, zijn ze woedend. In het verleden zijn ze al verraden door de regering van de Verenigde Staten.

Terugluisteren kan via Bureau Buitenland, VPRO

TIJUANA, Mexico – “Holaaa señor. How are you? Quieres cervezaaa, margaritaaa?” Zoals vrijwel in ieder grensplaats ter wereld, komen ook in Tijuana in de eerste winkelstraat de verkopers op je af om koopwaar aan te prijzen die aan de andere kant van de grens niet te krijgen of veel duurder is. Lopend tussen deze Mexicaanse verkopers is het moeilijk om niet aan de muziek van Manu Chao te denken: “Welcome to Tijuana. Tequila, sexo y marihuana?”

Naast de standaard rits aan toeristische troep van souvenirwinkels wordt er ook een tandartsbehandeling en een doktersbezoek aangeprezen. Er komen immers geregeld Amerikanen zonder ziektekostenverzekering vanuit San Diego even de grens met Mexico over om een behandeling te laten doen voor een tiende van de prijs. Daardoor is het hier niet meer helemaal de tequila en marihuana waarover Manu Chao het heeft, maar eerder wortelkanaalbehandeling en ibuprofen. Maar ja, dat rijmt niet zo lekker hé.

Gelukkig, zoals ook meestal in grensplaatsen, beslaat dat toeristische circus alleen de eerste paar straten van Tijuana. Daar waar het befaamde grenshek tussen de twee landen nog zichtbaar is. Zodra we dat achter ons laten is er al gauw het pure Latijns-Amerika, een wereld van verschil is met de Verenigde Staten. Een roestige bus komt rammelend tot stilstand en een stroom studenten stapt uit, vanuit een winkel klinken de opwekkende akkoorden van mariachi-muziek, aan het eerste het beste terras wordt met flesjes bier geklonken en gelachen, door een open raam klinkt het tokkelen op een gitaar. Waar aan de noordkant van de grens de straten soms wel erg leeg en verlaten kunnen zijn, wordt er hier op straat geleefd.

Gepubliceerd in Bouillon! Magazine (Voor volledig verhaal te bestellen via link)

SAN DIEGO, California – Victor* first came to the United States in 2006. He left his village in the mountains of Peru during the country’s civil war in the 1990s after his family’s cow was stolen at gunpoint. As a farmer, his family’s entire livelihood was in that cow and the loss of it forced Victor to flee. First to the capital Lima, and later to Mexico.

He eventually crossed the border into the US, where he worked his way up to being a restaurant manager, and then got a job for a construction company. But in January, Victor’s mother became gravely ill and he left the US to take care of her in Peru. When she recovered, Victor made his way back to the US border, but things had changed significantly since he last crossed more than five years earlier.

The border was better fortified and Border Patrol agents seemed more abundant.

Read on via Al Jazeera

Toen Tijuana plaats voor hen maakte in opvanghuizen, kregen de vanuit Amerika gedeporteerde Mexicanen hoop. Jarenlang woonden ze in een betonnen geul in Tijuana, onder de voetgangersbrug vlakbij de grensovergang. Door die betonnen geul sijpelt meestal een stroom rioolwater, die alleen af en toe de oceaan in spoelt wanneer het hard regent in de bergen. Op die dagen staat aan de andere kant van de grens, in het Amerikaanse San Diego, de rode vlag op het strand omdat het water te vervuild is om in te zwemmen.

De geul, die in Tijuana el canal heet, is een beruchte plek: iedereen weet dat daar verslaafden en verschoppelingen wonen. Met oude pallets en stukken landbouwplastic bouwden de gedeporteerde Mexicanen ook hun woningen in de geul, van waaruit ze ’s ochtends de stad in liepen om bij stoplichten auto’s te wassen, waarmee ze op een goede dag honderd peso verdienen – een euro of twee. Het is een van de weinige dingen die ze kunnen doen in deze grensstad. Het Amerika waar zij jaren gewoond hebben is onbereikbaar, hoewel vanuit el canal de grens zichtbaar is. Het Mexico waarin ze terechtgekomen waren was onbegrijpelijk, omdat ze er al veel te lang niet geweest waren of omdat ze uit een compleet andere hoek van het land komen, waar het vaak te gevaarlijk is om naar terug te keren.

Lees verder op de website van OneWorld