Gepubliceerd in Het Parool op 7 juni 2014
De 26-jarige Visar Arifaj ziet eruit alsof hij net uit bed komt gerold: ongeschoren, warrig haar, slaperige ogen. Maar zodra de leider van de satirische protestpartij Partia e Fortë (De Sterke Partij) met een glas raki aan tafel zit, is hij gelijk scherp en grappig. De parlementaire verkiezingen in Kosovo zijn vervroegd naar 8 juni aanstaande, aangezien de Servische partijen weigerden te stemmen over een eigen leger van Kosovo. Hierop zegt Visar Arifaj met een brede lach: ‘Hier in Kosovo zijn we zo dol op democratie dat we het liefste zo vaak mogelijk stemmen. Daarom zit nooit een regering haar termijn uit.’
Het partijprogramma van de Sterke Partij staat vol dergelijke humor. Zij willen de regering privatiseren, om met de 360 miljard die dat zou moeten opleveren iedereen in Kosovo een inkomen te bieden zonder dat daarvoor gewerkt hoeft te worden. Immers, het probleem is niet dat veertig procent van de jongeren werkloos is, maar dat zestig procent nog steeds moet werken. Met haar leus ‘We always promise’ steken zij de draak met de loze verkiezingsbeloftes waarvan de huidige partijen worden beschuldigd. De Sterke Partij geliefd onder de Kosovaren. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2013 won de partij haar eerste zetel. De bijna negentigduizend volgers op Facebook geven aan dat de partij geliefd is in het land, dat zo’n 1,8 miljoen inwoners telt.
In Kosovo is niet altijd alles om te lachen. Wanneer het gesprek op Oekraïne en de Krim komt, valt de satiricus en voormalig kunstenaar even uit zijn rol. ‘Natuurlijk kan je dat niet vergelijken met Kosovo’, zegt Visar Arifaj. ‘Hier is iets gebeurd dat meer op Hitler en de Joden lijkt: Milosovic en de zijnen hebben geprobeerd de etnisch Albanezen in Kosovo systematisch uit te roeien.’ Maar al gauw is de satiricus terug, wanneer Visar Arifaj zegt dat hij graag zou bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne. ‘Wij hebben hier nu een rijkdom aan ervaring als het gaat om het faciliteren van een gesprek tussen landen in conflict’.
Kosovo wordt onder andere door Spanje, Griekenland en Slowakije nog altijd niet als land erkend, wat voor de Kosovaren een enorme frustratie oplevert. Volgens de 40-jarige Dusi Ramadani, directeur van de plaatselijke radiozender Urban FM, zijn de mensen de discussie met Servië meer dan zat. ‘We hebben de oorlog gehad en die was verschrikkelijk. Nu willen we verder, als bestaand land. Daarom is het voor ons zo belangrijk wanneer een land ons erkent, zoals Thailand dat in september vorig jaar deed.’ Voor Dusi Ramadani was Servië een onderdrukker, waar het land nog altijd niet volledig van is bevrijd. De radiomaker herinnert zich bijvoorbeeld uit de tijd van voor de oorlog borden waarop stond: verboden voor honden en Albanezen.
Er staan dan ook genoeg serieuze punten op de politieke agenda voor aankomende verkiezingen. Zo lang het conflict met Servië nog niet zijn opgelost, is het niet mogelijk voor Kosovo om toe te treden tot de EU. De eerder genoemde werkloosheid, volgens het CIA factbook in 2013 op dertig procent geschaald, is problematisch. Daarnaast leven er mensen in het land van een minimuminkomen van 170 euro per maand. Volgens het UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime) zegt meer dan de helft van de bevolking dat corruptie geregeld voorkomt, zowel bij publieke instanties als bij het parlement zelf. Het zero-tolerance beleid van de partij van de huidige minister-president Hashim Thaci, lijkt daar weinig verandering in gebracht te hebben.
Voor De Sterke Partij zal 8 juni de eerste keer parlementaire verkiezingen worden. Maar Visar Arifaj heeft er het volste vertrouwen in: ‘Wij moeten liegen tegen de mensen. Zij willen gewoon iemand op televisie zien die doet alsof hij alle antwoorden heeft. Die rol neem ik met alle liefde op me.’ Terwijl hij zijn jas aantrekt om door te gaan naar een volgend interview, zegt de satiricus: ‘Het meest schokkende van deze politieke grap is dat ik me besefte hoe slecht politici hun werk doen’. Immers: als hij met dergelijke ridicule statements stemmen kan krijgen, dan is er toch iets grondig mis met het land.