All posts by Jurriaan

Migranten varen nu naar het afgelegen El Hierro

Eerst wil Fernando Gutiérrez één ding duidelijk maken: hij begrijpt de Afrikaanse migranten. Nee wacht, hij begrijpt ze niet alleen: de vissers van zijn organisatie hier op het Canarische eiland El Hierro zitten met vergelijkbare problemen. Grote commerciële boten trekken maximale hoeveelheden vis weg, waardoor er weinig overblijft voor kleine vissers, zoals de pakweg veertig van het dorpje La Restinga. Op zijn bootje van vijf meter toont Gutiérrez hoe ze hier te werk gaan. Een haak met gedroogde vis als aas aan een lijn die tweehonderd meter diep gaat, is er om op bonito te jagen, een witte tonijn die hier in de toeristische restaurants veelvuldig op de borden ligt.

“Het leven is voor de vissers veel moeilijker geworden”, zegt de voorzitter van de Cofradía de pescadores, de lokale vissersgilde van het vijfhonderd inwoners tellende kustplaatsje. “Regelgeving op regelgeving, en vervolgens komen grote boten die de vis grootschalig wegtrekken. Vaak nog veel te jong.”

In zijn kantoor pakt Gutiérrez er documenten bij: een wet uit 1987 van het ministerie van landbouw en visserij, waarin staat beschreven dat de lokale grootoogtonijn gevangen mag worden vanaf 3,2 kilo. “Weet je wanneer de grootoogtonijn zich voortplant? Boven de twintig kilo. Dus zo roei je de vispopulatie wel uit. Dan moeten we het ook niet gek vinden dat ze vanuit Afrika komen. Ze hebben daar niets meer om van te leven.”

Lees verder bij Trouw

De communisten worden radicaal-rechts in Portugal

Onder luid gejuich wordt het partijlied van Chega ingezet. De enkele honderden bezoekers van de lunchbijeenkomst zingen mee. “Het ochtendgloren van vrijheid, de kracht en moed van een volk.” Bij de tafels gaan vlaggetjes omhoog: het groen en rood van Portugal, het wit van de partij. Hier zitten de ondernemers en grootgrondbezitters van de Alentejo, de regio van boerenland en van fabrieken – het deel van Portugal waar de economie altijd traag heeft gedraaid en het leven nog trager verloopt, de tegenhanger van het steeds snellere, steeds modernere leven in de steden en aan de kust.

Het is pas het begin van de middag, maar de wijn vloeit, volgens de Zuid-Europese standaard, al rijkelijk. De 51-jarige Miguel Aguadoçe, halflang haar en een stoppelbaard, is een van de betaalde bezoekers van partijbijeenkomst. Als ondernemer met een zaak in azulejos – de typisch Portugese gekleurde tegeltjes – is hij een lokale bekendheid. Hij loopt langs de tafeltjes, groet links en rechts mensen, en stopt voor een praatje.

“We waren hier in de Alentejo vroeger allemaal rood. Dit was een gebied van arbeiders, uiteraard waren we communist”, zegt hij, wijzend naar het uitgestrekte, glooiende boerenland waarop je vanuit de zaal uitkijkt. Zelf was Aguadoçe vroeger fervent lid van de communistische partij, maar intussen is hij diep teleurgesteld in de socialisten en communisten van Portugal. “Eigenlijk werken die alleen nog maar de ondernemers tegen, terwijl ondernemers juist zorgen voor groei van de economie”, aldus de tegeltjesverkoper.

Lees verder bij Trouw

Ronkende vliegtuigmotoren overstemmen de groene beloftes van de Spaanse regering

De 58-jarige Maria Angeles Nieto is een muizige dame, met haar grijze haren en een te grote winterjas waarbij ze telkens even ongemakkelijk haar handen in de jaszakken steekt. Ze praat langzaam, met een kleine stem. Maar uit wat ze zegt, blijkt dat Nieto precies weet waar ze over praat: ze heeft getallen paraat, onderzoeken, alles wat te maken heeft met het internationale vliegveld van Madrid en de plannen voor uitbreiding daarvan.

Zo weet Nieto dat de Spaanse overheid en Aena, de uitbater van het vliegveld, handig gebruikmaken van de recente fijnstofmetingen rondom Madrid. Vanwege de financiële impact van de coronapandemie is de korting van 60 procent op de prijs van openbaar vervoer nog steeds gehandhaafd, waardoor er de afgelopen twee jaar minder fijnstof op drukke kruispunten is gemeten. Dus daarmee is er best wat ruimte voor extra vervuiling vanuit het vliegveld. “Maar die korting gaat er binnenkort uit, en dan is dus ook die vervuiling terug.”

Lees verder bij Trouw

Geen eigen huis, wel een plek onder de zon

Gepubliceerd in Nieuwe Revu

PALMA DE MALLORCA, Spanje – In eerste instantie is Kiki argwanend. Het is niet dat hij blaft, maar de bezoekers worden ook niet de handen gelikt. Eerst moet hij weten dat het goed volk is. Geef hem eens ongelijk: voor de pitbull is deze camper simpelweg het huis dat hij moet beschermen, dit is zijn territorium. Dat er wielen onder het huis zitten en dat dit langs de kant van een weg op een industrieterrein staat geparkeerd, dat maakt voor Kiki niet uit. Dit is waar het baasje woont, voor de hond is er geen verschil met een rijtjeshuis.

Eenmaal binnen in de camper, zodra de bezoekers aan de campertafel met het baasje zitten te praten, is de argwaan voorbij. Het begint met een likje en al snel vergeet Kiki dat hij een pitbull van een kilo of twintig is. Vrolijk likkend en kwispelend springt hij op schoot bij de bezoekende journalisten. Intussen vertelt baasje Jose – noem me maar Pep, zo noemt iedereen me hier op Mallorca – waarom hij al drie jaar lang hier in een huis op wielen woont. “De prijzen om te huren zijn absurd hier in Palma, wie kan dat nog betalen? Bovendien heb ik hier alle vrijheid en een gemeenschap. Als ik heel eerlijk ben: ik zou voor geen goud meer willen ruilen.”

Continue reading Geen eigen huis, wel een plek onder de zon

Galicische milieuramp toont plasticprobleem

Negentig. Zoveel zakken plastic korrels heeft de deelregering van Galicië intussen op en bij de stranden weten te verzamelen. Negentig zakken van 25 kilo plastic elk, opgevist uit het zand en tussen het zeewier. Het lijkt misschien veel, maar het is nog geen 10 procent van de hoeveelheid plastic die in december in het water terechtkwam, toen voor de kust van Galicië zes containers overboord sloegen van een vrachtschip dat onderweg was naar Rotterdam.

In een van de containers zaten duizend zakken ‘pellets’ – korrels – de grondstof voor plastic producten. Al weken spoelen die in grote hoeveelheden op de stranden van de Spaanse noordkust aan. Tot onvrede van de Spanjaarden kwam de Galicische overheid pas enkele dagen geleden in actie, terwijl de eerste melding over de korrels al half december kwam. Honderden vrijwilligers besloten daarom maar zelf met vergieten en emmers de korrels uit het zand te zeven.

Lees verder bij Trouw

De Spaanse hogesnelheidstrein haalt het vliegtuig in

Met 300 kilometer per uur wiegend van de ene naar de andere miljoenenstad, terwijl je op je laptop met snel internet wat laatste dingen voor werk doet. Een monitor geeft aan hoe hard de trein rijdt en waar die rijdt.

Japan? China? Nee, het is de realiteit voor miljoenen reizigers in Spanje. Na China heeft het Zuid-Europese land met vierduizend kilometer spoor het grootste hogesnelheidsnetwerk ter wereld. Daarmee is Spanje voorloper in Europa. In nog geen tweeënhalf uur trein je van Madrid naar Barcelona. Met de auto duurt dat zes uur.

Doordat vier bedrijven met hogesnelheidstreinen over dit traject rijden, is er voor iedere portemonnee wat wils: van het luxesegment onder AVE tot prijsvechter Ouigo, waarvan de tickets voor een paar tientjes te vinden zijn voor de slim zoekende reiziger. Het is het gevolg van het opengooien van de markt. In Brussel heet dat het ‘Spaanse model’: genoemd als voorbeeld voor andere landen.

Lees verder bij Trouw

De kelderende koopkracht wordt hét onderwerp van de Portugese verkiezingen

Om het kunstwerk in de galerie in Bairro Alto te begrijpen, moet je het stadslogo van Lissabon kennen: een zeilschip met twee kraaien. De kunstenaar heeft het zeilschip vervangen door een uit de kluiten gegroeid cruiseschip, terwijl van de statige kraaien niets meer dan twee kleine vogeltjes over zijn.

Voor gastheer Telmo Rocha toont deze tekening in een simpel beeld het probleem waar Portugal onder zucht: veel plekken van het land zijn volgens hem niets meer dan een decor voor het leven van toeristen en rijkelui geworden. “Portugezen zelf kunnen hier niet meer overleven. In Lissabon niet, maar ook niet meer in Porto, of in de Algarve. Er blijft weinig meer over.”

Staand tussen de kunstwerken begint Rocha een relaas dat zeker een half uur zal duren. Opgegroeid in de kronkelstraten van de wijk Alfama, heeft hij de stad om zich heen snel zien veranderen in de afgelopen tien jaar. Vrienden en familieleden trekken het land uit, omdat ze hier in Portugal aan hun salaris niet meer genoeg hebben.

Lees verder bij Trouw

Droogte geeft Spaanse olijfboeren grote zorgen

De paraguas noemen ze hem. Het is een kleine trekker met aan de voorkant een klem die om de stam van de olijfboom gaat. Eenmaal vastgeklemd, klapt er een zeil uit. Als een soort omgekeerde paraplu, die onder de boom hangt – paraguas is Spaans voor paraplu. De klem begint te schudden en de paraplu valt vol met olijven. Alles klapt weer in en het karretje rijdt door naar de volgende boom.

Zodra eigenaar Eugenia Guillén uitstapt, wijst ze op de kilo’s olijven in de opvangbak. “We hebben nog geluk gehad dit jaar”, zegt de levendige Spaanse. “Door de regens van de afgelopen weken zijn onze olijven nog redelijk groot geworden. Er zijn velden waar het écht helemaal niets is door de droogte.”

Lees verder bij Trouw

Stoned als een garnaal op de Azoren

Francisco Negalha weet nog precies waar hij twintig jaar geleden de drugs vond. Daar, naast die zwarte rotspunten die uit het zand opsteken, net voorbij waar nu een stel toeristen op badlakens liggen te zonnen. Het was acht uur ´s ochtends. Het strand was nog verlaten toen Negalha er met zijn zoontje wandelde en zijn eerste gedachte was dat iemand een vuilniszak had gedumpt. Eenmaal dichterbij zag hij dat het plastic op de rotspunten kapot was geslagen, en daarin zag hij rechthoekige blokken. Ook het zwarte verpakkingsmateriaal daarvan was opengescheurd, waardoor Negalha het wit van de cocaïne zag, dat sterk afstak tegen het zwarte vulkanische zand dat zo kenmerkend is voor de Azoren.

Gelijk liep de middelbareschooldocent naar de dichtstbijzijnde strandtent om de politie te bellen. Eerst dachten die nog dat hij een grapje maakte, toen hij zijn naam zei – Negalha betekent naaigaren in het Portugees, ofwel een lijntje. “Hallo, u spreekt met Francisco Lijntje. Ik heb een grote hoeveelheid coke gevonden.” Dat was zijn boodschap. Maar nog geen vijftien minuten later stond het strand vol met politieagenten, die Negalha later zouden vertellen dat hij zeven kilo aangespoelde cocaïne had gevonden.

Die julidag in 2001 was niet voor het eerst dat er cocaïne aanspoelde op de Portugese eilandengroep, en zou ook zeker niet voor het laatst zijn. Wel was het verreweg de grootste hoeveelheid ooit. Later zou blijken dat het afkomstig was van een jacht dat werd bestuurd door de Italiaan Antonino Quinci en een Venezolaan, die met tussen de zeven- en achthonderd kilo cocaïne onderweg waren, maar door een gebroken roer in de problemen waren gekomen. De cocaïne verborgen ze op verschillende plekken rondom het eiland São Miguel, waarna ze de boot voor reparatie naar een werf brachten. Doordat daarna een storm over het eiland trok, raakte een deel van de cocaïne die was verborgen los. Onder andere een aantal pakketten die de Italiaan met kettingen onder water had vastgemaakt begon te drijven, en spoelde aan op de stranden van het eiland.

Gepubliceerd in Nieuwe Revu eind november

Lissabon zal weer op haar grondvesten schudden

De kerkbanken beginnen te schudden. Eerst een paar keer kort, daarna gaat alles volledig heen en weer, omhoog en omlaag, alle kanten uit. De eerste stenen vallen naar beneden in een wolk van gruis. De pastoor duikt geschrokken ineen, de houten kerkbanken schudden alsmaar harder naar voren en naar achteren. Links en rechts vallen kaarsen om, een lap stof vat vlam en binnen de kortste keren schieten die vlammen omhoog.

De bezoekers van het museum kijken gespannen giechelend om zich heen, een oudere dame houdt de armleuningen van de bank stevig vast. Zoals in de voorafgaande zalen van de expositie duidelijk is gemaakt: dit is 1 november 1755, de dag waarop Lissabon werd getroffen door een verwoestende aardbeving. De interactieve expositie is erop gericht om bezoekers niet alleen over die historische gebeurtenis te laten lezen, maar deze volledig te ervaren: zodra de kerkbanken eindelijk weer stilstaan, worden de bezoekers de volgende zaal in geleid. Daar is het warm en rokerig, uit speakers klinkt rumoer en geschreeuw.

Lees verder bij Trouw