Funchal, Portugal – “Wie gelooft dat cannabis ziektes zoals kanker voorkomt?” Een aantal handen gaat weifelend omhoog, waarna Nelson Carvalho zijn hoofd schudt en vertelt dat dit niet wetenschappelijk aangetoond is. Voor hem is dit de gespreksopener op een mbo in Funchal, de hoofdstad van Madeira, waar hij als hoofd van de lokale drugsinterventiedienst (Ucad) is uitgenodigd om te spreken.

Er volgt een discussie van een uur met de zeventig studenten over drugs en de mythes daaromheen. Carvalho maakt hen aan het lachen, maar schakelt moeiteloos over op wetenschappelijke feiten en praktijkvoorbeelden. Hij praat over synthetische cannabis – drugs die eruitzien als natuurlijke wiet, maar vele malen schadelijker zijn voor lichaam en geest vanwege de hevige chemische toevoegingen. “En nee”, gaat hij verder. “Dat drugs je creatief maken, is een leugen. Je denkt hoogstens dat je creatiever bent.”

Lees verder bij Trouw

Sistema Ibérico Sur, Spanje – De toeren schieten omhoog als de 4×4 zich een weg baant over een modderig bergpad vol kuilen. Links ontvouwt zich een uitzicht over een vallei vol dennenbomen. Bestuurder Miguelangel Jimenez Vaquero, met strohoed en pluizige baard, kletst ongestoord verder. “Ja er is nog een school, maar de bar is dicht. Er is nog wel een winkel waar je eten en bier kunt kopen.” Aan zijn adem te ruiken heeft hij van dat laatste al wat op bij de lunch – de lokale mores hier in Spanje.

We stuiteren door een laatste bocht en komen op de hoogvlakte. “Kijk, kijk daar”, roept Jimenez Vaquero. Nog net zien we een monniksgier statig de zwarte vleugels uitslaan, om met een aanloop het luchtruim te kiezen. Het is één van zeven uitgezette exemplaren, de eerste monniksgieren die zeer recent vanaf deze plek op de hoogvlakte zijn geherintroduceerd.

Lees verder in Trouw

Madrid, Spanje – Een piramide. Dat is niet wat je hier als eerste verwacht. Maar voor kunstenaar Miguel Martin Nombola is het heel normaal een zelfgebouwde piramide in zijn achtertuin te hebben. Als je het vriendelijk vraagt, mag je er zelfs even binnen kijken – waar Nombola met een zaklantaarn de muurtekeningen in Egyptische stijl toont, en vertelt hoe de energie hier straalt. Het is iets wat wij mensen niet voelen, maar de insecten wel, zegt hij. Daarom komt hij hier ook nooit een spinnetje tegen.

Nombola ratelt zoals hij bij de groepen schoolkinderen doet. Het is een project dat hij is aangegaan om de andere kant van Cañada Real te laten zien: dat hier in deze Spaanse sloppenwijk échte mensen leven, die zo hun eigen verhaal hebben. De zachtaardige kunstenaar – die dit huis overnam van zijn vader, die hier op zijn beurt eind jaren zeventig kwam wonen – vindt dat belangrijk, juist omdat er zoveel slechte verhalen rondgaan over ‘La Cañada’. Drugs en criminaliteit, daaraan denken de meeste Madrilenen gelijk. “Als ik toevallig een gesprek opvang in een winkel in de buurt, dan gaat het alleen maar over diefstal. Waarvan altijd de mensen uit La Cañada de schuld krijgen.”

Lees verder in Trouw

Madrid, Spanje – In Madrid is het niet moeilijk fascisten te vinden. Zo kan je bij winkelcentrum Plaza Río 2 omhoog de wijk Usera inslaan, tot je na anderhalf blok aan je linkerhand een kroeg ziet met een voorgevel in het rood en geel van de Spaanse vlag. Mocht je nog niet zeker zijn, dan is de levensgrote afbeelding van Francisco Franco, dictator van 1939 tot aan zijn dood in 1975, een volgende hint.

Binnen in Una Grande Libre – vernoemd naar het motto van fascistisch Spanje, dat ‘verenigd, groot en vrij’ moest zijn – is het een komen en gaan van ultranationalisten. Op deze middag zijn vier mannen aangeschoven aan de grote ronde tafel, onder de vlag van de Falange, de fascistische partij van Spanje, die als enige politieke partij was toegestaan onder Franco. Ze zijn gekomen om de WK-wedstrijd van Spanje tegen Costa Rica te kijken.

Lees verder in Trouw

Barcelona, Spanje – Je hoeft niet lang te kijken om te zien wat de Arenas Mall in Barcelona ooit voor gebouw was. Het zit ’m in de ronde vorm en de boogvensters in de bakstenen façade; in één oogopslag weet je dat dit een oude stierenvechtersarena is. Nu ruim tien jaar geleden heropend als modern winkelcentrum. Waar ooit de tribunes rondom stonden en het publiek applaudisseerde voor een volgende torero die zijn entree deed, kun je nu shoppen, van Swarovski tot Mango. Waar de stierenvechters tegenover de stieren stonden, ligt nu een vloer die tegel voor tegel oplicht zodra je eroverheen loopt: een vader kijkt toe hij zijn dochter er gefascineerd mee speelt.

“Dit is een toeristisch hoogtepunt van Barcelona geworden”, vertelt Amalia Marco trots. Als directrice van het winkelcentrum heeft ze haar promotiepraatje klaar tijdens een rondleiding over de verschillende verdiepingen. En ze heeft geen ongelijk: voor een winkelcentrum is dit een opmerkelijk mooi gebouw. Marco wijst op iemand die in het midden van het gebouw een selfie maakt. “Mensen hebben gehoord dat dit gebouw ooit een stierenarena was en dat willen ze wel zien. Omdat het van buiten zo weinig veranderd is, komt er zelfs eens in de zoveel tijd nog iemand vragen of er eigenlijk nog gevechten zijn”, voegt ze er lachend aan toe.

Lees verder bij Trouw

Catalonië, Spanje – Het is niet moeilijk verliefd te worden op Catalonië in een kustplaatsje als L’Ametlla de Mar. Van de rotskust met pijnbomen tot weelderig mediterraan begroeide baaitjes, stranden met helderblauw zeewater. En niet te vergeten het rustige centrum, waar de lokale bevolking op de terrasjes koffie drinkt, met rondom balkons waar op verschillende plekken de geel met rode strepen van de Catalaanse vlag zichtbaar zijn.

Maar terwijl de zee rustig kabbelend over het stenige strand kan rollen, zo kan het hier ook zo hard stormen dat de golven tegen de rotsen stukslaan. En die stormen komen niet alleen klimatologisch. Zaterdag is het vijf jaar geleden dat die heftige politieke storm in Catalonië plaatsvond, waarbij de Catalanen een referendum doordrukten dat door het Spaanse constitutioneel hof was verboden. De Spaanse politie probeerde met geweld het stemmen te voorkomen; de beelden van agenten die Catalanen sloegen zijn de wereld overgegaan. Het gevolg was dat enkel onafhankelijkheidsgerichte Catalanen stemden. De overweldigende ‘ja’ die dit opleverde werd niet erkend door Spanje.

Lees verder bij Trouw

Lissabon, Portugal – “Zie je die twee oude mensen daar? Die hebben in de bak gezeten tijdens de dictatuur.” Sofia Lisboa wijst van achter haar biertap naar een bejaard stel: witte haren, gebogen houding. Een aantal Portugezen komt bewonderend om de tachtigers heen staan, en met de groep verdwijnen ze in de drukte op het festivalterrein. “Echt een stukje levende communistische geschiedenis”, zegt Lisboa trots, voor ze een reeks biertjes tapt voor een volgende bezoeker.

Ze staat bij de ingang van het festival Avante (‘Voorwaarts’), het jaarlijkse politieke feest van de Communistische Partij van Portugal (PCP) aan de rand van Lissabon, dat verworden is tot een bekend muziekfestival. Tienduizenden bezoekers, communisten én andere Portugezen, komen jaarlijks naar het festivalterrein om tussen wapperende vlaggen met hamer en sikkel en tekeningen van Lenin al dansend en drinkend een wild feest te bouwen.

Lees verder bij Trouw

Bilbao, Spanje – Met iedere spuit van de fonteintjes klinkt het gegil van kinderen. Ze kunnen er alles mee: hun hand boven de straal houden, elkaar nat spuiten, er tegenaan hangen. Maar vooral: flink afkoelen door helemaal kletsnat te worden. En precies dat is op deze augustusdag waarop het kwik boven de dertig graden uitstijgt geen overbodige luxe.

We zijn hier dan ook bij een zogeheten refugio climático, een klimaattoevluchtsoord, zoals de stad Bilbao er deze zomer ruim honderd in kaart heeft gebracht. Het zijn plekken waar je op verschillende manieren koelte kan vinden op warme dagen – binnen in een bibliotheek waar de airco aanstaat, in de schaduw van de bomen van een park, of zoals hier, in de nevel van de fonteinen op het plein naast het wereldberoemde Guggenheim-museum. Deze kaarten worden op verschillende plekken van de stad en via internet aangeboden, zodat bewoners overal de koelte weten te vinden.

Lees verder bij Trouw

Moros, Spanje – Al vanaf de snelweg A2 tussen Madrid en Zaragoza is de enorme impact van de brand duidelijk zichtbaar. Kilometers zwartgeblakerd landschap, met de verkoolde geraamtes van bomen. Zelfs de randen van het asfalt zijn zwart en de geur van houtvuur prikkelt in de neus. Zo gaat het door vanaf de afslag bij Ateca noordwaarts, langs een weggesmolten loods en zwartgeblakerde wegwijzerborden tot aan Moros: een plaatsje dat normaal gesproken idyllisch ligt tussen de heuvels van Aragón. Nu ligt het in een maanlandschap.

Hier woedde vorige week één van de vele branden die het Iberisch schiereiland van Catalonië tot in de Algarve in het zuiden van Portugal teisteren. Alleen in Spanje ging al 200.000 hectare in vlammen op: twee keer de Veluwe. Zoveel gebied verbrandde de afgelopen decennia niet eens in een heel jaar. En dan moet de notoir hete maand augustus nog komen.

Het driehonderd inwoners tellende Moros werd geëvacueerd door de brandweer, maar nu is het weer druk in de straatjes. Een groep vrijwilligers zet pakken drinken neer op een schoolpleintje, waarvandaan opruimwerkzaamheden worden georganiseerd. Twee vrouwen lopen met bezems en zakken vol schoonmaakmiddelen. Ze zijn nog maar net terug en het enige waarover ze kunnen praten is de brand.

Lees verder in Trouw

Noviercas, Spanje – Tussen zijn vingers breekt Armando Peréz de droge gerst open. De kafjes verwaaien vanuit de palm van zijn hand, waarna de graankorrels achterblijven. Peréz kijkt uit over de rij gerst die is overgebleven in het grotendeels geoogste veld. Het grotendeels geoogste gerstveld gaat verderop over in een tarweveld, daarna volgen zonnebloemen en mosterdzaad. Aan de horizon stenige hellingen van de lage bergen.

Het is de typische lappendeken van landbouwveldjes waaruit het Spaanse binnenland bestaat. Een golvend landschap van Mondriaan-­vakken dat alleen wordt onderbroken door plukjes huizen die een dorp als Noviercas vormen, vaak met een half vergane middeleeuwse kasteeltoren of kerk op het hoogste punt. Het is het deel van het land waar het leven bestaat uit trekkers die traag over landweggetjes rijden en dorpspleinen waar bejaarde bewoners op een bankje zitten.

Het zijn ook de plekken die leeglopen, door een gebrek aan werk en toekomstperspectief. Dus toen de vertegenwoordigers van Valle de Odieta hier begin 2016 aanklopten met de belofte van honderden arbeidsplaatsen, die volgens hen tot wel tweeduizend indirecte banen zouden zorgen, was het grootste deel van de 150 dorpsbewoners gelijk enthousiast.

Lees verder bij Trouw