Het belangrijkste is goed te kijken. Simpelweg staan en de horizon afturen: naar de bergen in de verte en de kleine dorpjes, naar de wegen die langs de bergwanden kronkelen en de uitgestrekte bosgebieden in de vallei. En goed kijken, dat heeft Vasco Costa wel geleerd in de 34 jaar die hij in deze afgelegen wachttoren heeft doorgebracht, in een rond metalen kamertje met een doorsnede van een meter of drie.

Waar de leek voorbij een heuvel een opklimmende rookpluim zou vermoeden, weet Costa dat het niets meer is dan een wolk stof, veroorzaakt door werkzaamheden aan een nieuw treinspoor. Of neem die andere rookpluim, daar aan de horizon honderdtachtig graden de andere kant op, daarvan weet hij dat het een fabriek is. Het valt zonder overdrijven te zeggen dat Costa iedere boom en iedere uitstekende rots in het landschap rondom de toren weleens heeft bekeken in al de jaren dat hij hier als brandwacht voor de Portugese Nationale Garde (GNR) werkt.

Lees verder bij Trouw

Het is hét moment van de dag. Rond het middaguur druppelen de bewoners één voor één de bar binnen. Een glas rode wijn, een klein flesje bier; na een rustige ochtend moet barvrouw Rebecca Tome Marchel nu opeens in actie komen. Al gauw gonst het aangenaam van de gesprekken in het lokaal. Een rij mannen met grijs haar zit op de barkrukken ontspannen te praten. Bij de ingang staat een groepje, buiten zitten nog wat mensen aan een tafel in de schaduw van het bladerdek zodat ze geen last hebben van de brandende zon. Iedereen die eens in Spanje geweest is, zal het tafereel herkennen: oudere mannen én vrouwen, die zijn neergestreken om in alle rust bij te praten.

“Hier heb je altijd aanspraak”, zegt de 76-jarige Antonio Gonzalez. Vrijwel dagelijks schuift hij voor de lunch even aan, altijd voor een flesje bier, “niets wilds”. De bar heeft een belangrijke sociale functie, en daar is Gonzalez zich donders goed van bewust. Hij was hier immers zelf 33 jaar lang de eigenaar, en zag hoe dagelijks ouderen vanuit de stilte van hun huis naar zijn terras kwamen. “Het zal het weer ook wel zijn”, zegt hij. “In Spanje is het altijd aangenaam om eruit te gaan. Het zonnetje schijnt, dan wil je naar buiten.”

Lees verder bij Trouw

Gibraltar – Richard Buttigieg is opgetogen. Met een brede glimlach stapt de advocaat in driedelig pak het Madison-building uit, een hoog kantorengebouw in het centrum van Gibraltar. Bij de uitgang maakt hij nog snel een praatje, en ook daarna is het moeilijk om zijn volledige aandacht te krijgen. Links begroet hij iemand, rechts krijgt een vrouw zoenen op haar wangen. Het is niet vreemd in een stad van pakweg 34.000 inwoners, of zoals Buttigieg zelf zegt: “Je moet hier altijd dubbele tijd rekenen voor een wandeling, overal kom je bekenden tegen.”

Zijn vrolijke stemming komt door het nieuws dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie een deal hebben gesloten over Ierland. Eentje zonder plotseling hard gesloten grens, zoals gevreesd. Hier in Gibraltar, bij die andere landsgrens waarmee het Verenigd Koninkrijk door de brexit te maken heeft, werd met argusogen gekeken naar wat er rondom Ierland zou gebeuren, als precedent voor deze grens. “Als ze Ierland weten te organiseren, dan lukt het hier vermoedelijk ook”, zegt Buttigieg, terwijl hij voorgaat de trappen op.

Lees verder in Trouw

Setúbal, Portugal – Eenmaal in de vaargeul is het vasthouden geblazen. Hier gaat het vol gas met de vissersboot, stuiterend over de golven. Visser Paulo Ribeiro dos Santos heeft er duidelijk plezier in. Nog één keer kijkt hij achterom, of de Nederlandse journalisten niet allang overboord zijn gevallen, en dan gaat er nog nét een tandje bij.

Een van de meereizende biologen wijst naar een drietal overvliegende lepelaars, herkenbaar aan de zwarte achteruitgestoken poten en het witte verenkleed. Maar echt kijken zit er niet in, als we tenminste niet willen dat Paulo alsnog een reddingsmanoeuvre moet uitvoeren.

Lees verder in Trouw

Funchal, Portugal – “Wie gelooft dat cannabis ziektes zoals kanker voorkomt?” Een aantal handen gaat weifelend omhoog, waarna Nelson Carvalho zijn hoofd schudt en vertelt dat dit niet wetenschappelijk aangetoond is. Voor hem is dit de gespreksopener op een mbo in Funchal, de hoofdstad van Madeira, waar hij als hoofd van de lokale drugsinterventiedienst (Ucad) is uitgenodigd om te spreken.

Er volgt een discussie van een uur met de zeventig studenten over drugs en de mythes daaromheen. Carvalho maakt hen aan het lachen, maar schakelt moeiteloos over op wetenschappelijke feiten en praktijkvoorbeelden. Hij praat over synthetische cannabis – drugs die eruitzien als natuurlijke wiet, maar vele malen schadelijker zijn voor lichaam en geest vanwege de hevige chemische toevoegingen. “En nee”, gaat hij verder. “Dat drugs je creatief maken, is een leugen. Je denkt hoogstens dat je creatiever bent.”

Lees verder bij Trouw

Sistema Ibérico Sur, Spanje – De toeren schieten omhoog als de 4×4 zich een weg baant over een modderig bergpad vol kuilen. Links ontvouwt zich een uitzicht over een vallei vol dennenbomen. Bestuurder Miguelangel Jimenez Vaquero, met strohoed en pluizige baard, kletst ongestoord verder. “Ja er is nog een school, maar de bar is dicht. Er is nog wel een winkel waar je eten en bier kunt kopen.” Aan zijn adem te ruiken heeft hij van dat laatste al wat op bij de lunch – de lokale mores hier in Spanje.

We stuiteren door een laatste bocht en komen op de hoogvlakte. “Kijk, kijk daar”, roept Jimenez Vaquero. Nog net zien we een monniksgier statig de zwarte vleugels uitslaan, om met een aanloop het luchtruim te kiezen. Het is één van zeven uitgezette exemplaren, de eerste monniksgieren die zeer recent vanaf deze plek op de hoogvlakte zijn geherintroduceerd.

Lees verder in Trouw